Swim with Doyler and Jim

Een roman als ‘At Swim’ kom je maar een paar keer in je leven tegen. Het boek recenseren is niet gemakkelijk, dus ik waag me eerder aan een korte boekbespreking. O’Neill slaagt erin om met schrijfstijl en woordkeuze alleen een hele sfeer te creëren. Alles voelt Iers, nog voor hij personages of landschappen omschrijft. Het verhaal gaat aan geen enkel karakter voorbij en weet zelfs de meest oppervlakkige passanten een bepaalde diepgang mee te geven.

Revolutionaire liefde, letterlijk. Liefde voor de revolutie, voor het vaderland, voor elkaar. De parallellen tussen kameraadschap en mannenliefde zijn sterk en de hoofdpersonages schipperen tussen beiden. Nationalistische liefde en trots staan centraal, maar toch is ‘At Swim’ een gevoelig verhaal. “You are my Ireland” fluistert Jim.

Jim is een verzoenende en charismatische jonge kerel die met zijn ontwapenende onschuld en groot idealisme een zware aantrekking uitoefent op de stoere revolutionair Doyler en de rebelse doch extravagante edelman MacMurraugh. De intieme relaties die tussen de jongens onderling ontstaan lijken op het eerste zich complex, maar hoeven dat niet te zijn. Jim groeit en hij heeft liefde te geven. En dat is wat hen allen verbindt. Een liefde waar woorden noch begrippen voor zijn.

De pure en soms ruwe emoties van Jim spreken tot de lezer. Wanneer hij zich laat verleiden tot anonieme seks en daarna met zware schaamte in bed blijft liggen. Hoe hij hoopte dichterbij iemand te geraken maar zich enkel verder van zichzelf verwijderd voelde. En die lijn loopt doorheen het hele verhaal. Liefde en destructie, ten opzichte van elkaar, van het nationalisme, van de katholieke kerk en de diepgewortelde klassenverschillen.

De tante van MacMurraugh, een hooggeplaatste edelvrouw, speelt de rol van eeuwige spinster en undercover revolutionair. Vanuit haar geprivilegieerde positie vecht ze mee voor de Ierse zaak.

Tegelijkertijd is het een coming of age verhaal. Over het streven naar onafhankelijkheid en een eigen structuur. Van een land, van een jongen.