Gepubliceerd op sociaal.net op 24 september 2018, samen met Hayat Achrifi.

Sociaal werkers zijn politieke werkers. Wil je mensen versterken, dan vereist dat ook actie op politiek en bestuurlijk niveau. Met de lokale verkiezingen voor de deur, staat dat politiserend werken in the picture. Maar wat met sociaal werkers die zich partijpolitiek profileren? Is dat te veel van het goede? Twee sociale professionals én politici in spe kropen in de pen.

Nogal wat vragen

Wij zijn beiden sociaal werkers, overdag, ’s nachts en in het weekend. De ene werkt bij een vzw die ondersteund wordt door de stad, de andere bij het OCMW. In oktober stellen wij ons, net als vele anderen, kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen. Daar krijgen we kritische vragen over.

Sommigen twijfelen aan de wenselijkheid van die combinatie tussen sociaal werk en partijpolitiek engagement. We kropen in onze pen omdat we ervan overtuigd zijn dat een sociaal werker wel op zijn plaats staat op zo’n gemeenteraadslijst.

Tussen de mensen

De vraag die vaak terugkeert: “Waarom moeten sociaal werkers de politiek in? Ze horen toch thuis tussen de mensen, op het werkterrein, in de frontlinie.” Dat klopt. Toch kun je op verschillende niveaus aan sociaal werk doen.

‘We moeten ook sleutelen aan het systeem.’

Sociaal werkers versterken mensen die in kwetsbare situaties leven. We begeleiden hen individueel of in groep. Maar dat versterken van mensen beperkt zich niet tot het werken met mensen zelf. We moeten ook sleutelen aan ‘het systeem’. Want wanneer een huisvestingsmarkt, een gezondheidsbeleid of het onderwijs sommige mensen verder aan de kant duwt, dan volstaat het niet om enkel met kwetsbare individuen of groepen te werken.

Weinig keuzevrijheid

Daarom bevindt de taak van een sociaal werker zich ook op politiek niveau. Terecht is dat politiserend werken een kernopdracht van sociaal werk. Systemen zijn dynamisch, sociaal werkers hebben als taak om daarop in te werken. Dat kan via signaleren, lobbywerk, memoranda, brieven…

Doe je dat niet, dan draag je bij aan die ongelijkheid. Want zonder kritiek en bijsturing blijven kwetsende systemen verder draaien. Zo veel keuzevrijheid hebben sociaal werkers dus niet. Structureel onrecht in stand houden, verzwakt de hele samenleving. Kritisch analyseren en bijsturen, is de opdracht.

Zelf in de politiek

Beleid bijsturen kan je dus ook doen door in dat politieke systeem te stappen. Dat is een weloverwogen strategie om onze samenleving sociaal rechtvaardiger te maken en systemen beter te plooien naar de noden van kwetsbare mensen.

Onze ervaring op het werkveld versterkt de overtuiging dat er op dat politieke niveau nog veel werk aan de winkel is. Het dak waaronder je geboren wordt, bepaalt nog te vaak welke kansen je krijgt in je verdere leven. Door dat gebrek aan gelijke kansen gaat elke dag kostbaar talent verloren.

‘Ongelijkheid wordt nog te weinig politiek vertaald.’

Jammer genoeg worden zo’n concrete ervaringen van ongelijkheid nog te weinig politiek vertaald. De mensen waarmee we werken, zijn vaak niet mondig genoeg om het ervaren onrecht aan te kaarten. Daarom moeten sociaal werkers hen ondersteunen om die politieke vertaalslag te maken. De beste praktijkvoorbeelden zijn die waarin effectief empowerde individuen zelf het politieke heft in handen nemen. Maar dat blijkt niet altijd mogelijk.

Broodnodig

Het is dus niet omdat je sociaal werker bent, dat je niet in de politiek kan of mag stappen. Het tegendeel is waar. De directe voeling die je hebt met de samenleving, stelt je in staat om vlees en bloed te geven aan die politiek.In aanloop naar de lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 laat Sociaal.Net zes sociale professionals aan het woord die in hun stad of gemeente de stap zetten naar de partijpolitiek. Lees de interviews in ons dossier.

En daarom is een sociaal werker met een politiek engagement niet enkel verantwoord, maar ook broodnodig. Ook sociaal werkers die, zoals ons, in hun professionele situatie afhankelijk zijn van publieke middelen en steun van de lokale overheid.